Πρόωροι θάνατοι λόγω ρύπανσης
[Υπόψη ότι η Κύπρος είναι πρώτη όσον αφορά τα σωματίδια από όλη την Ευρώπη!]
Τα αιωρούμενα σωματίδια, ο πιο ύπουλος ρύπος, ανησυχούν τη Θεσσαλονίκη, αφού εξακολουθούν να μετριούνται σε επίπεδα υψηλότερα από τα θεσπισμένα όρια. Συγκεκριμένα, φτάνουν στα 50 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα (μg/m3), όταν το όριο ασφαλείας είναι τα 40 μg/m3. Ο ρύπος αυτός έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στην υγεία και σχετίζεται με τον καρκίνο του πνεύμονα, καθώς τα αιωρούμενα λειτουργούν ως φορέας καρκινογόνων ενώσεων.Ωστόσο, σύμφωνα με όσα είπε κατά τη διάρκεια διάλεξης στο Ανοιχτό πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ο δρ χημικός - περιβαλλοντολόγος Κώστας Νικολάου, το πρόβλημα είναι πολύ χειρότερο απ' ό,τι φανταζόμαστε. «Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο οποίος στηρίζεται μόνο σε επιστημονικά δεδομένα και όχι σε πολιτικές, το όριο των αιωρούμενων σωματιδίων που εξασφαλίζει την ανθρώπινη υγεία δεν είναι τα 40 μg/m3 αέρα, αλλά τα 20. Το όριο αυτό έχει θέσει ως στόχο μακροπρόθεσμα και η ΕΕ. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολόγισε ότι για κάθε δέκα μονάδες πάνω από τα 20 μικρογραμμάρια σημειώνονται περίπου 300 με 350 πρόωροι θάνατοι στο ένα εκατομμύριο. Στη Θεσσαλονίκη, με ένα εκατομμύριο κατοίκους, που το επίπεδο των μικροσωματιδίων ανέρχεται κατά μέσο όρο ετησίως στα 50 μικρογραμμάρια, έχουμε περίπου 1.000 πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο», εξήγησε ο κ. Νικολάου.
Στους εσωτερικούς χώρους
Η κατάσταση όμως σε ό,τι αφορά την ποιότητα του αέρα που πραγματικά αναπνέουμε είναι χειρότερη. Αιτία το γεγονός ότι τις περισσότερες ώρες της ημέρας, βρισκόμαστε σε κλειστούς χώρους, όπως στο σπίτι, στο γραφείο ή στο αυτοκίνητο.
Τι συμβαίνει σε αυτούς τους χώρους; Ενδεικτικές είναι οι μετρήσεις που έγιναν από το 2005 έως το 2007 για το καρκινογόνο βενζόλιο σε διάφορες περιοχές της Θεσσαλονίκης. Το όριο ασφαλείας που έχει θεσπιστεί είναι τα 5 μg/m3 αέρα. Οι μετρήσεις έδειξαν ότι στο δρόμο το βενζόλιο ανέρχεται σε περίπου 10 μg/m3, δηλαδή σε διπλάσια τιμή από την επιτρεπόμενη (με αισθητή μείωση σε «ανοίγματα», π.χ. στην Αριστοτέλους ή στο ύψος της νομαρχίας). Ακόμη υψηλότερα, όμως, ήταν τα επίπεδα του ρύπου που μετρήθηκαν μέσα σε αυτοκίνητα, που βρίσκονται στο δρόμο και δεν αερίζονται σωστά.
Υψηλές ήταν επίσης οι συγκεντρώσεις που μετρήθηκαν σε σπίτια, σχολεία αλλά και εργασιακούς χώρους. Αυτό συμβαίνει, επειδή ο αέρας και οι ρύποι εγκλωβίζονται μέσα στο αυτοκίνητο ή και στο σπίτι, εφόσον δεν δημιουργηθεί ρεύμα αέρα.
«Οι μετρήσεις αποδεικνύουν ότι η ποιότητα του αέρα στους κλειστούς χώρους είναι χειρότερη από αυτήν εξωτερικά και αυτή είναι η πιο σημαντική για την υγεία μας. Παρ' όλα αυτά, σε παγκόσμια κλίμακα τα θεσπισμένα όρια δεν αφορούν τους ρύπους εσωτερικού χώρου», τόνισε ο κ. Νικολάου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «το ρεύμα αέρα είναι θαυματουργό. Αυτό που πιστεύουν ορισμένοι, ότι δεν πρέπει να αερίζουν, καθώς εισβάλλει στο σπίτι η ρύπανση, είναι λάθος. Σε πείραμα που έγινε σε σπίτι που αερίστηκε σωστά, το βενζόλιο έξω έφτανε στα 5,8 μg/m3 αέρα, ενώ μέσα στο σπίτι στα 4,7 μg/m3 αέρα», πρόσθεσε.
Ενοχα τα ΙΧ
Οι ρύποι που εξακολουθούν να «απειλούν» τη Θεσσαλονίκη, επειδή μετριούνται πάνω από τα όρια τα τελευταία 20 χρόνια, είναι: τα αιωρούμενα σωματίδια, που μειώθηκαν κατά περίπου 35% σε σύγκριση με τις μετρήσεις που έγιναν 20 χρόνια πριν, εξακολουθούν όμως να βρίσκονται σε επίπεδα υψηλότερα από τα ισχύοντα, τα οξείδια του αζώτου, που παρουσίασαν σταθεροποίηση αλλά τείνουν να έχουν υπερβάσεις, και το όζον, που παρουσίασε σταθεροποίηση, αλλά με μικρή ανοδική τάση. Ο φωτοχημικός αυτός ρύπος παράγεται στο κέντρο αλλά μεταφέρεται εκτός πόλης και «προτιμά» το Πανόραμα και τη Νεοχωρούδα, μέχρι και την περιοχή πίσω από το Χορτιάτη, προς τις λίμνες.
Σύμφωνα με διαγράμματα, η βιομηχανία τυπικά κατέχει τη μερίδα του λέοντος στην επιβάρυνση της ατμόσφαιρας. Για παράδειγμα, η βιομηχανία συμβάλλει κατά 90% στη ρύπανση από αιωρούμενα σωματίδια. Ωστόσο, στην πράξη τη μεγαλύτερη «ζημιά» προκαλούν τα καυσαέρια των αυτοκινήτων. Αυτό συμβαίνει, γιατί, σύμφωνα με μετρήσεις παγκοσμίως, το 70% των καυσαερίων που παράγουν οι καμινάδες των βιομηχανιών μεταφέρονται σε αποστάσεις άνω των 200 χλμ. Αντίθετα, τα αυτοκίνητα, που συμβάλλουν τυπικά μόνο κατά 5% στην επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με αιωρούμενα σωματίδια, εκπέμπουν στα 30 εκατοστά από το δρόμο, ρύπανση η οποία, λόγω της στενότητας των δρόμων και του ύψους των κτιρίων, μένει εγκλωβισμένη στο ίδιο σημείο. Ετσι, τα μαγαζιά ή οι πρώτοι όροφοι των πολυκατοικιών έχουν μεγαλύτερη ρύπανση απ' ό,τι οι υψηλότεροι όροφοι.
Πιο μολυσμένος ο αέρας στους εσωτερικούς χώρους, σύμφωνα με τον περιβαλλοντολόγο Κ. Νικολάου
Περίπου 1.000 πρόωρους θανάτους, λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, συνεχίζουν να υπολογίζουν στη Θεσσαλονίκη οι επιστήμονες, με βάση μετρήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Την ίδια ώρα, δύο και τρεις φορές περισσότερο είναι μολυσμένος ο αέρας σε εσωτερικούς χώρους σε σύγκριση με τους ανοιχτούς, όπως δείχνουν σχετικές μετρήσεις.
